گیاه قهوه دارای برگ‌هایی براق و زیبا است که میوه‌های آن پس از مدتی ظاهر می‌شوند. این گیاه به‌عنوان یک گیاه زینتی خارق‌العاده در آپارتمان‌ها شناخته می‌شود. گیاه قهوه که اغلب منشا آن به اتیوپی برمی‌گردد، در فصل بهار با گل‌های کوچک و سفید خود شکوفا می‌شود. سپس میوه‌هایی به‌اندازه گیلاس روی آن نمایان می‌شوند که به تدریج رنگ آنها از سبز به پوسته سیاه تیره تغییر می‌کند و برای تهیه یک نوشیدنی دلچسب به کار می‌روند.
این گیاه حتی برای افراد مبتدی و باغبانان تازه‌کار مناسب است؛ زیرا مراقبت از آن آسان است و انرژی مثبتی به خانه شما می‌افزاید. این مطلب راهنمایی کامل برای افرادی است که دوست دارند که این گیاه را در خانه داشته باشند، اما نمی‌دانند که چگونه باید از آن مراقبت کنند.
رشد گیاه قهوه چگونه است؟
میزان رشد گیاه قهوه در محیط طبیعی متوسط است. رشد درختان این گیاه معمولاً به این گونه است که هر چند ماه به‌اندازه‌ی کمی افزوده می‌شود و در سال اول از کاشت به ارتفاع دو فوت می‌رسند. با این وجود، این گیاه باید به‌طور دوره‌ای و با دقت به‌منظور کنترل اندازه، هرس و مرتب‌سازی شود. به‌خصوص اگر از این گیاهان در خانه استفاده شود.
کاشت و پرورش گیاه قهوه نیازمند دقت و مراقبت دقیقی است. معمولاً سه تا پنج سال طول می‌کشد که گیاه برای نخستین‌بار شکوفه بزند و میوه بدهد. هر میوه قهوه به دو دانه قهوه تبدیل می‌شود. درختان قهوه معمولاً حدود ۳۰ تا ۴۰ سال عمر می‌کنند؛ بنابراین زمان بسیاری برای تولید قهوه در طول عمر آنها وجود دارد.
همچنین باید توجه داشت که تمام اجزای گیاه قهوه برای انسان و حیوانات سمی هستند و باید با احتیاط از آنها نگهداری و مراقبت شود.
1. مراقبت از گیاه قهوه
برای داشتن محیطی ایده‌آل به منظور رشد گیاه قهوه، بهترین کار تقلید از شرایط طبیعی آن است که در دامنه کوهستانی استوایی با ارتفاع متوسط قرار دارد. این شرایط عبارتند از فراهم کردن آب به میزان زیاد با زهکشی مطمئن، رطوبت بالا، دمای نسبتاً خنک و خاکی که غنی و کمی اسیدی باشد. در ادامه، هر مورد از مراقبت‌های الزامی گیاه قهوه را به تفکیک توضیح می‌دهیم.
2. نور مناسب گیاه قهوه
اگر توانایی فراهم‌آوردن شرایط مشابه محیط طبیعی را داشته باشید، می‌توانید گیاهان قهوه را در فضای باز نیز پرورش دهید. اگر از این گیاه در داخل خانه استفاده می‌کنید، بهتر است گیاهان قهوه را نزدیک پنجره‌ها قرار دهید، اما به‌گونه‌ای در مقابل نور مستقیم خورشید قرار نگیرند. همچنین مراقب باشید که گیاه از جریان بادهای شدید نیز در امان باشد. گیاهان قهوه به نور آفتاب مستقیم یا خاک خشک عادت ندارند و ممکن است در صورت قرارگرفتن در خاک خشک و یا نور مستقیم خورشید، شاخه‌ها و برگ‌های گیاه آسیب ببینند.
3. آبیاری گیاه قهوه
باید حداقل هفته‌ای یک بار گیاه قهوه را آبیاری کنید تا خاک آن همیشه مرطوب باشد. هر 1 تا 2 هفته زمانی که خاک تا نیمه خشک شد دوباره آبیاری کنید. خاک باید به‌طور یکنواخت مرطوب بماند اما غرق در آب نباشد. هرگز اجازه ندهید خاک کاملاً خشک شود.
4. آب و هوای مطلوب گیاهان قهوه
بهترین شرایط آب و هوایی برای رشد این گیاه آب و هوای گرم و مرطوب است. اگر قصد دارید که این گیاه را در فضای باز خانه مانند باغچه یا بالکن بکارید، بهتر است در فصل بهار تا اواسط تابستان این کار را انجام دهید. زمانی که هوا گرم و خشک است و شرایط آبیاری کافی نیست، بهتر است که برای کاشت گیاه قهوه اقدام نکنید؛ سطح رطوبت باید 50 درصد به بالا باشد. اگر رطوبت محیط کافی نیست، می‌توانید مه پاش در نزدیکی گیاه قرار دهید تا سطح رطوبت به میزان مطلوب برسد.
میانگین دمای مطلوب برای گیاهان قهوه دما در روز بین 70 تا 80 فارنهایت درجه و در شب بین 65 تا 70 درجه فارنهایت است. برای رشد گیاه قهوه عجله نداشته باشید؛ زیرا این گیاه باید آهسته و پیوسته به نتیجه برسد.
5. خاک غنی
گیاه قهوه باید در خاک غنی که حالت اسیدی دارد کاشته شود. اگر خاک شما غنی نیست و گیاه شکوفا نشده است، می‌توانید مواد آلی مانند پیت ماس اسفاگنوم را برای کاهش pH خاک اضافه کنید. محدوده pH ایده‌آل نزدیک به 6 تا 6.5 است.
انواع مختلف گیاه قهوه
اگر بخواهیم گیاه قهوه را به دسته بندی جزئی‌تر تفکیک کنیم، این دسته بندی به شرح ذیل خواهد بود:
- کفیا لیبریکا: یک گونه بومی از گیاه قهوه مربوط به مرکز و غرب آفریقا است که اولین بار در لیبریا کشف شد. این گونه میوه‌های بزرگی تولید می‌کند که مقدار بیشتری کافئین نسبت به دانه‌های عربیکا و کمتر از دانه‌های روبوستا دارند.
- کفیا چارییریانا: این گیاه یک نوع قهو بدون کافئین است و برای افرادی که به کافئین حساسیت دارند ایده‌آل است.
- کفیا مگنی‌استیپولا: این گونه در جنگل‌های ساحلی پایین منطقه گینه غربی استوایی غرب آفریقا بومی رشد می‌کند و به‌شکل درختچه است.
- کفیا عرب یکا ‘نانا’: نوعی گیاه قهوه بسیار کوچک است که تنها 12 اینچ رشد دارد، این امر باعث می‌شود که کاشت و مراقبت از آن برای داخل منزل ایده‌آل باشد.
- کفیا کانفورا: این نوع معمولاً به‌نام قهوه روبوستا شناخته می‌شود. کفیا نوعی گیاه مقاوم است؛ با این حال، دانه‌های قهوه آن خوش طعم نیستند چون طعم قوی‌تر و تندتری نسبت به دانه‌های عربیکا دارند.
چگونه دانه‌های قهوه را در خانه بکاریم؟
صادقانه بگوییم که شما نمی‌توانید دقیقاً همان قهوه‌ای که از فروشگاه‌ها می‌خرید را در خانه تهیه کنید. اما می‌توانید دانه‌هایی که روی گیاه قهوه رشد کرده‌اند را برداشت کنید. این میوه‌ها به‌نام “گیلاس” شناخته می‌شوند و باید زمانی که به‌رنگ قرمز تازه می‌رسند برداشت شوند. این موقعیت نشان‌دهنده آمادگی آنها برای کاشت است.
برای کاشت قهوه و برداشت آن به شرح ذیل عمل کنید:
- پوست میوه را برداشت کرده و به‌خوبی را بشویید تا دانه‌ها از پوست جدا شوند.
- آنها را به‌مدت چند هفته در هوای آزاد قرار دهید تا خشک شوند.
- دانه‌ها را به‌مدت 24 ساعت در آب خیس کنید (هر دانه‌ای که به سطح آب می‌آید را بیرون بریزید) و در شن با خاکی خوبی آبیاری شده بکارید.
- روزانه آبیاری کنید و دقت کنید که دانه‌ها باید در دو تا چهار ماه جوانه بزنند.
- پس از اینکه دانه‌ها جوانه زدند، آنها را با دقت جدا کنید و هر کدام را در خاک اسیدی با زهکشی مناسب کاشت کنید.
- هفته‌ای دو بار دانه‌ها را آبیاری کنید.
