فنجان قهوه دلپذیر شما با یک حرکت اشتباه طعم محبوب خود را از دست می‌دهد! درواقع در میان کسانی که دائما قهوه درست می‌کنند، همیشه یک نگرانی کوچک برای ترش شدن ناگهانی قهوه وجود دارد. احتمالاً برای همه ما یکبار اتفاق افتاده که از جایی قهوه گرفته باشیم و با طعم ترش آن سرخورده شویم.
قهوه ترش طعمی است تراژدی و نامحبوب که مسلما کسی دوست ندارد آن را تجربه کند. طعم قهوه در اثر برخی دلایل به طعم ترش و زننده تغییر می‌کند. در ادامه به معرفی 7 دلیل اصلی ترش شدن طعم قهوه و راه‌های جلوگیری از آن می‌پردازیم.
رابطه بین اسیدیته و قهوه ترش چیست؟
زبان انسان به‌طور متوسط حدود 2000 تا 8000 عدد جوانه چشایی روی سطح خود دارد. این جوانه‌های چشایی درحقیقت سلول‌های کوچک حسی هستند که وظیفه حفظ قدرت چشایی را به‌دوش می‌کشند. جالب است بدانید قسمتی از زبان که طعم ترش را احساس می‌کند، لبه‌های پشتی آن است.
زمانی که شما جرعه‌ای قهوه می‌نوشید، در صورتی که ترش شده باشد، این قسمت از زبان طعم ناپسند قهوه ترش را احساس می‌کند. با اینکه برخی ترش بودن قهوه را به گردن اسیدیته آن می اندازند، نکته مهمی که باید بدانید این است که اسیدیته قهوه که با ترش بودن قهوه اشتباه گرفته می‌شود، در واقع اصلاً چیز بدی نیست.
درحقیقت اسیدیته قهوه بسیار طبیعی و دلپذیر است. تفاوت قهوه کم کافئین و بی‌مزه با قهوه‌ای سرزنده و خوش طعم، در میزان اسیدیته طبیعی آن‌هاست. پس زمانی که قهوه شما ترش می‌شود ربطی به میزان اسیدیته ندارد و احتمالاً قهوه شما دیگر قابل استفاده نیست که طعم آن به‌حالت ترش و زننده تغییر کرده است.
7 دلیل که قهوه ترش می شود
دلایل زیادی وجود دارد که باعث ترش شدن قهوه می‌شود. در صورت آگاهی از آنها می‌توانید از ایجاد طعم ترش در قهوه خود جلوگیری کنید. این دلایل به‌صورت زیر هستند:
1. دانه‌های کهنه قهوه
دانه‌های قهوه به مرور زمان قند و روغن‌های طبیعی معطر خود را از دست می‌دهند. دانه‌های قهوه درحقیقت دارای اسیدهای خوش‌طعمی هستند که پس از گذشت زمان این طعم به ترشی تغییر می‌کند، نه ترشی دلپذیر، بلکه یک ترشی آزاردهنده! پس زمانی که طعم قهوه شما به تندی و ترشی شبیه به ترشی لیمو تغییر کرد، یعنی دیگر زمان آن رسیده از مصرف کردن دانه‌های قهوه ترش صرف‌نظر کنید.
2. استخراج نادرست
استخراج واژه‌ای است که برای ترکیب شدن صحیح اسید، قند، طعم تلخی ناب قهوه و روغن قهوه با آب استفاده می‌شود. این ترکیب که با نام استخراج شناخته می‌شود، ترتیبی دارد که باید رعایت شود. به‌عنوان مثال در اولین مرحله دم کردن قهوه اسیدها استخراج می‌شوند.
اسید باعث ترش شدن قهوه می‌شود، در مراحل بعدی، روغن، قند و طعم اصلی قهوه استخراج می‌شوند. در صورت کهنه شدن قهوه و با از بین رفتن قند و روغن‌های قهوه، تنها طعمی که باقی می‌ماند، طعم ترش است. همچنین اگر قهوه شما در مدت کوتاهی دم‌آوری شود، زمان برای استخراج طعم‌های اصلی قهوه باقی نمی‌ماند و طبیعتاً قهوه‌ای ترش نصیب شما می‌شود.
3. دمای زیاد آب
دمای آب نباید خیلی زیاد باشد. به‌عنوان مثال یک قانون نانوشته وجود دارد که قبل از ریختن آب روی قهوه باید حدود 30 ثانیه آن را از روی حرارت بردارید. به‌ازای هر 10 درجه‌ای که دمای آب شما افزایش پیدا کند، واکنش‌های شیمیایی قهوه دو برابر می‌شود.
منظور از واکنش شیمیایی به‌صورت عمده، آزاد شدن اسید قهوه است که درنهایت طعم ترش قهوه را افزایش می‌دهد. علاوه بر اسیدها، طعم‌های دیگر قهوه هم خود را نشان می‌دهند، اما باید مراقب درجه خیلی بالای قهوه باشید. دمای حرارت بالا مانند دمای جوش آب باعث ایجاد طعم سوختگی در قهوه شما می‌شود.
4. قهوه آسیاب شده دانه‌درشت
دانه‌های درشت‌تر قهوه نیاز به زمان بیشتری برای استخراج طعم‌های قهوه دارند. هرچه دانه‌های قهوه درشت‌تر باشند، تنها طعمی که قهوه بیشتر از خود بروز می‌دهد، ترشی است. بنابراین برای جلوگیری از ایجاد طعم قهوه ترش باید از قهوه‌های آسیاب شده در اندازه ریزتر استفاده کنید.
5. درجه بالای رست قهوه
رست قهوه به‌معنای برشته کردن دانه‌ها و در اصل عملیاتی است که روی دانه‌های سبز قهوه انجام می‌شود. رست کردن قهوه از طریق ایجاد تعادل میان گرما، هوا، چرخش دانه‌ها و… باعث تغییر رنگ سبز قهوه به‌رنگ قهوه‌ای و تغییر طعم آن می‌شود.
طی عملیات رست، از راه واکنشی به نام میلارد، کاراملی شدن قند قهوه و خوش‌طعم شدن ترکیبات آلی خام قهوه اتفاق می‌افتد. اگر واکنش میلارد به‌خوبی انجام نشود، طعم قهوه ترش پدیدار می‌شود. سبُک برشته کردن دانه‌ها هم باعث عدم انجام درست واکنش میلارد می‌شود.
زمانی که قهوه به‌خوبی رست نشده باشد، طعمی شبیه به یونجه خواهد داشت و برای جلوگیری از این حالت و همچنین ترش شدن قهوه باید دانه‌های آن به خوبی رست شوند.
6. دستگاه قهوه ساز کثیف
با هر بار دم‌آوری قهوه در دستگاه قهوه ساز مقداری روغن و مواد جامد باقی می‌ماند که پس از مدتی استفاده از دستگاه و تمیز نکردن آن، طعم ترش، عطر قهوه‌های قبلی و کهنه به قهوه جدید شما اضافه می‌شود. پس هر چند وقت یکبار نیاز است دستگاه قهوه‌ساز خود را به‌خوبی تمیز کنید. کیفیت قهوه در صورت تمیز نکردن دستگاه تحت تأثیرات منفی آن قرار می‌گیرد و در نهایت هم حتما طعم قهوه ترش را تجربه می‌کنید.
7. نسبت نامناسب قهوه به آب
در صورتی که حجم آب نسبت به مقدار قهوه شما کم‌تر باشد، تعادل طعم قهوه بر هم می‌خورد و قهوه ترش می‌شود. در صورت کم‌تر بودن میزان قهوه نسبت به آب هم طعم قهوه شما به کیفیت مناسب و طعم دلپذیر خود نمی‌رسد. بنابراین برای ایجاد طعم مناسب و باکیفیت قهوه و جلوگیری از ترش شدن آن باید میان مقدار آب و قهوه تعادل ایجاد شود.
نتیجه گیری
برای بیشتر ما اتفاق افتاده که پس از نوشیدن قهوه متوجه ترشی طعم آن شده باشیم. طعم قهوه ترش که معمولا با اسیدیته اشتباه گرفته می‌شود نشان‌دهنده کهنه شدن قهوه است. زمانی که قهوه شما عطر و روغن طبیعی خود را از دست بدهد، تنها طعمی که از خود نشان می دهد ترشی آزاردهنده خواهد بود.
همچنین دلایل زیادی وجود دارد که باعث تجربه نوشیدن قهوه ترش می شود. در این مطلب به معرفی 7 دلیل اصلی ترش شدن قهوه و راه‌های جلوگیری از این اتفاق پرداختیم که با مطالعه آن بتوانید از نوشیدن قهوه‌ای با طعم ترش در امان بمانید!
